Gutar meir status enn jenter?

Ein ting eg la merke til i intervjuet Klassekampen hadde med Petter Schjerven om bokstavkjeks og – tilsynelatande – ulike kjekspakkar for dei to kjønna, er noko han sa heilt mot slutten: “Rosa er ene og alene forbeholdt jenter. I et program vi gjorde nylig, var vi på en fødestue, og der kunne vi se hvordan det var helt krise hvis det ikke fantes lyseblå tepper som man kunne tulle inn guttebarna i. Det samme gjaldt ikke motsatt vei. Det er helt ok å tulle ei jente inn i blått. Hvis vi forholder oss til det arkaiske statussystemet mellom kjønnene, betyr det jo at man klatrer oppover i hierarkiet hvis man kler ei jente i blått.”

Er det me ser her eit teikn på at det er meir status med gutar enn jenter? Og er dette i så fall noko som held seg livet ut?

Girls can wear jeans and cut their hair short, wear shirts and boots, because it’s OK to be a boy, but for a boy to look like a girl is degrading, because you think that being a girl is degrading. But secretly you’d love to know what it’s like, wouldn’t you? What it feels like for a girl?

Julie, The Cement Garden

Livet ut ja, for angsten for det feminine til gutar sluttar ikkje med babyteppe, medan det ikkje er problem med at jenter er guttete. (Vel, kanskje ikkje alltid, men vanlegvis.) Gutar skal gjerne ha litt tøffe klede, og i alle fall ikkje søte klede som ei jente kunne gå med. Jenter kan gjerne få søte klede, men om dei heller vil ha tøffe klede så er ikkje det noko problem.

Når det gjeld oppførsel, så skal gutane vera litt tøffe og viltre. Dei kan nok få vera rolege, men dei må i alle fall ikkje halda på med slike ting som det vanlegvis er kun jentene som gjer. Omvendt, så reknar ein helst med at jentene skal vera rolege, men om dei skulle finna på å vera tøffe og viltre som gutane, så er det i grunnen heilt OK. Ordet gutejente har helst ein positiv klang, mens jentegut – i den grad det vert brukt – helst blir brukt negativt. På engelsk finst jo ikkje noko tilsvarande tomboy for gutar i det heile, det seier vel sitt. (Rett nok vart ordet tomboy opprinneleg brukt om viltre gutar, og ikkje jenter, men det har endra seg etter kvart som meir er blitt akseptabelt for jenter, og ikkje gutar.)

Men så veks ein opp, blir vaksne og… Menn er stadig livredde for alt som kan gje inntrykk av at dei ikkje er 100% mann, macho og maskulin. Sånn typisk Pondus, som ikkje ein gong vil bruka fuktighetskrem for å ta vare på huda. Heldigvis er ikkje alle slik då, men sjølv kjenner eg til ein som ikkje vil bruka gensrar med trykk. Både han og familien hans er av den oppfattinga at det er feminint, om det er aldri så mykje kjøpt i herrebutikkar. Men det er kanskje eit ekstremt tilfelle det òg.

Andre er modige nok til å bruka ein kilt av eitt eller anna slag, sjølv om dei ikkje kan skulda på å vera skottar, eller ha røter til Skotland. Rett nok er ein kilt eit heller maskulint plagg, men likevel er det mange (av begge kjønn) som berre ser eit skjørt, og som følgeleg gir grunn til å le av det. Det er jo degraderande. Og kva så med metroseksuelle menn? Med skjørt som ikkje er kilt, sarongar, til og med makeup – det må då vera akseptert no? Vel, når eg ser det omtalt, så ser eg svært ofte òg negative haldningar til det, enno.

Uansett, det er mykje ein mann ikkje kan kle seg i om det ikkje skal verka degraderande, om han ikkje vil bli ledd av. Annaleis er det for kvinnene. Éin ting er at dei kan gå rett inn i herreavdelinga og finna klede til seg sjølve, og det blir sett på som fint og sexy, men dei kan òg ta for seg herrekleda og endra litt på snittet, sånn at det passar den kvinnelege figuren betre. Dressen er vel eit godt eksempel på det, og kva vert det kalla når kvinner ifører seg ein dress? Powerdressing. Dei kler seg som menn, til makt, oppover rangstigen. Eller oppgraderande, om du vil. Det er lov.

Kjære foreldre (og andre)

Det er ein liten ting eg lurar på, etter å ha sett ein liten reportasje: Dersom avkommet har lyst å kle seg i det som nok kan seiast å vera utradisjonelle klede, fordi det er fine klede, er det heilt i orden, eller? Og vil haldninga dykkar eventuelt vera ulik dersom avkommet er gut eller jente?

Årsaka til at eg kom på dette no er ein svensk reportasje: Kasper vill ha klänning (film, ca 10 minutt) – ganske fin og tankefull. Funne på Skolfront – TV för pedagoger. Det er fleire program om emnet der.

Veldig relatert til dette er ein artikkel på Salon.com, “My son, the crossdresser”, der haldningar og fordommar vert teke opp.

Og då er det altså eg lurar på kor vanlege slike foreldre og vaksne me ser her er. Vil de greia å vera like opne og aksepterande som dei me ser og les om her? Eller vil de vera meir skeptiske…? Enten det no er snakk om eigne born, framtidige born, tant’ungar eller andre.

Tango for tre?

Espen Esther og Ingrid BeateDet er tid for nye sesongar av kjente, elska og hata show på TV, som t.d. “Idol”, “Jakten på kjærligheten”, “Senkveld”, “Golden goal” og så klart “Skal vi danse” – og det er sistnemnde som har ein liten ekstra vri denne tredje sesongen. Med som deltakar er rikstransen Esben Esther, så ville dansepartneren vera mann eller kvinne?

Ingrid Beate Thompson må nok seiast å vera kvinne, men så spørst det jo korleis Esben Esther vil opptre då. I det paret kan dei jo for så vidt velja mellom to kvinner og ein mann… Det er nok ikkje så heilt galt å gå ut i frå at dei nok vil prøva å variere litt på det feltet, om dei får sjansen, men litt spennande blir det å sjå korleis dei har tenkt å løyse koreografien. Om det er Esther som skal dansa, blir dei då to damer på golvet, eller vil Ingrid Beate vera “mannen” i dansen? Og sidan det har vore ein sterk tendens til at damene har blitt løfta opp frå golvet og svingt litt rundt, så kan det òg bli interessant å sjå. Klart, det er jo alltid råd å gå for litt komikk, eller i alle fall utradisjonelt, og la dama løfta mannen?

Eg for min del er òg spent på korleis dei vil gjera det poengmessig, både hjå dommarane og ikkje minst innringarane; ikkje alle har like stor sans for Esben Esther, men andre igjen kan jo ha ekstra stor sans? Underteikna har i alle fall lyst til å sjå det paret i meir enn to episodar. Kor mange episodar kjem jo likevel an på kor gode dei er – eg vil jo uansett at det beste paret skal vinna. Uansett, konkurrenten Mona Grudt trur i alle fall at han kan vinna på sjarmen, i følge Stavanger Aftenblad (papirutgåva) for det har han i alle fall, seier ho. Ho vart spurt om kven ho trur blir den tøffaste motstandaren.

Og apropos sjarme – det gledar meg å sjå at Kristian Ødegaard blir Guri Solbers sin makker denne sesongen. Han gjer seg nok godt som programleiar her òg, tenkjer eg. 🙂

Ordre frå legen: Sol deg topplaus!

Topplaus dukke

Eg var såvidt innom legen i går, for å få sjekka eit utslett eg har fått. Eller, for å kontrollere korleis det stod til med eksemen eg hadde behandla ei stund no. Det stod dårleg til med den. Ikkje bere dårleg til, forresten: Eg hadde heilt greidd å kverka han. Ikkje noko meir eksem i sikte.

Godt nytt for meg, men til gjengjeld hadde eg fått eit anna utslett og infeksjonar som biverknadar av denne behandlinga. Det kunne behandlast medisinsk, men legen ville heller at eg skulle sola meg topplaus! Det var god medisin det òg.

Vel, OK. Greit. Han tok vel ikkje akkurat ordet topplaus i munnen, men sidan det er litt i det området som treng den sola, så ligg det jo reint logisk det i det, at eg skal sola meg topplaus, ikkje sant?

Dessutan var det gøy å skriva. Kanskje helst det … 😉

Bli sminka i butikk

Makeup i butikk

Har de nokon gong prøvd å få lagt makeup i butikk? Det har eg, nokre gongar. Eg høyrer/les litt rundt om at det slett ikkje er alle som tør det, men det har aldri vore noko problem for meg, uansett kven av meg eg har vore… Det har vore heilt naturleg å behandla meg som dame, og til og med som mann – eg kan vera meg, utan å forestilla meg. Personalet i butikkane har alltid vore minst like vennlege som elles.

Eg har ikkje alltid kjøpt noko dei gongane, men eg har jo plukka opp tips og teknikkar for å få fint resultat, og det er jo alltid godt å ta med seg. Makeup kan brukast på litt utradisjonelt vis òg, har eg lært av dette.

Ein gong eg impulsivt stakk innom og vart sminka som mann forresten, sette sminkøren stor pris på det. Alt for få menn her i landet brukar makeup, meinte ho. Ho samanlikna med menn nedover i Europa, der dette var meir vanleg. For forloveden til dotter hennar (ein italienar) var dagleg makeup heilt naturleg. Kanskje me vil sjå litt meir av i slik utvikling her i landet òg no, når H&M byrjar å føre sminke for menn i sortementet sitt?

Men altså, for min del har det å bli sminka i butikk vore ei udelt positiv oppleving. Prøv det, de òg, menn som kvinner.

Hårfarging

Eg hadde lyst å fornya meg eg, så i kveld farga eg håret. Ikkje så veldig uvanleg aktivitet, akkurat – mange gjer det ganske ofte. Eg har i grunnen gjort det ein del gongar eg òg, og prøvd litt ulike fargar. Sist tok eg ein farge nokså lik den naturlege hårfargen min, berre litt meir blond, så forskjellen vart ikkje så overvettes. Ingen kommenterte det, så det vart kanskje ikkje lagt merke til i det heile. Denne gongen hadde eg lyst å endra farge litt meir tydeleg – eg tenkte meg litt meir gylden/mørkare då eg kikka på dei ulike fargane eg kunne kjøpa.

Denne gongen vart det litt tydlegare at eg har farga håret. Ikkje heilt den fargen eg såg for meg, det skal eg innrømma. Det vart nemleg litt … raudt …

Blir spennande å høyra kva kollegaer seier i morgon då. Dei kjenner meg berre som blondine der eg er no – raudhåra er det fleire år sidan eg har vore, så det er litt uvant å sjå meg sjølv i spegelen. 😉

Ein ting eg kom til å tenkja på då eg heldt på å skylja ut overskytande farge frå håret, er kven det er som fargar håret, og kor stor eller liten aksepten for det er. Er du ung og jente, så kan du skifte farge så ofte du vil, men når du blir eldre så bør du visst halda deg til éin nyanse, og kanskje helst nær den naturlege? Eit inntrykk eg har, men det kan sikkert variere med miljø. Miljøet spelar i alle fall ei rolle når det gjeld gutar: For enkelte er det heilt greit å farge med den fargen du vil, mens for andre er det ikkje akseptert. Det heng nok igjen at det er ein feminin aktivitet.

Det med at hårfarging skal vera for kvinner er nok ei haldning som gjer seg mest gjeldande blant menn, middelaldrande og oppover. Ein episode eg har i minne er frå då eg starta å farga mitt eige hår: Eg stod og såg på dei hårfargane dei hadde på salg på Cubus, då eit ektepar på rundt 50 kom og såg òg. Det viste seg at det var hårfarge til mannen dei var ute etter – men han var litt nervøs, og villa ha kona attmed seg. Kva ville andre tru om dei såg han stå der med hårfargane – åleine? At han farga håret var ikkje noko han ville andre skulle veta…

Er det litt fy-fy enno at menn fargar håret? Det eg ser treng jo ikkje vera det som gjeld generelt, og det kunne vera gøy å veta koleis det ligg an elles rundt om, for både eldre og yngre garde av både han- og hokjønn.

Akseptabelt!

Dette er ei oppfølgjing til posten “Akseptabelt?” Muleg det kan ha noko for forståinga av denne posten om du ser han i samanheng med den førre, og muleg du vil gjera deg ulike tankar alt etter om du les denne først eller sist.


Eg har ein venn som er som gutar flest: Han følgjer stort sett moten, går gjerne ut på by’n, har ingenting i mot ein fest, flørtar med jenter og så vidare. Alt er tilsynelatande heilt fint, men – han er likevel ikkje heilt fri til å gjera som han vil.

Det er ikkje slik at det er «forbode» å bryta lange tradisjonar og gå litt andre vegar enn det som blir venta, men dersom du faktisk gjer det …

Joda, alle i miljøet skal liksom vera så opne og aksepterande. Ikkje noko problem med dei som er sånn og sånn, det er heilt OK det – heilt til det er nokre av deira eigne. Det er presset kjennest: Det er heilt i orden at andre er slik og gjer det og det, men me er ikkje som dei. Ikkje alltid så særleg uttalt, men haldningar og måten det vert snakka på er talande nok, synest vennen min. Er du ikkje ein av oss, så blir du frosen ut. Uansett snakk om å vera både aksepterande og inkluderande.

Kva er det så vennen mi vil, som er så uaktuelt i miljøet hans? Han seier sjølv, at han kort og godt vil sleppa å måtta vera så «traust og kjedeleg» heile tida. Dvs, han er lei av at han alltid må vera røff når han går ut, uansett kva det er. Kremar for å ta vare på huda er bannlyst. Kleda må vera maskuline nok – og tru det eller ei, men trykk på gensrar er i grenseland! Skjørt? Det skal teoretisk sett vera «lov» – men det stillest store krav til person, situasjon og skjørtet for at slikt skal kunna gå: Skotte, bunadstid, og skjørtet må vera ein skotskrutete kilt. Greit nok, vennen min trivest med å gå i bukser og kleda det vert venta av han, han har ikkje noko i mot kleda. Det han ikkje likar er at han vera slik heile tida, på grunn av det andre meinar.

Og nei, det er ikkje ei lita, sær sekt det er snakk om her. Ingen religiøse «mørkemenn» som set agendaen. Her er det eit tverrsnitt av ein vanleg norsk by. Og likevel – det er altså slik at folk rynkar på nasa og kort og godt (for)dømmer gutar som vil kle seg, og kanskje te seg, litt annaleis enn det dei sjølve likar. «Er det muleg?» spør vennen mi. Han trudde folk var meir moderne no for tida. Trass alt, skjørt? «Kva er det med skjørt som gjer at gutar og menn ikkje skal kunna bruka det? Det er jo berre eit klesplagg. Men, diverre er det akseptabelt at slike haldningar rår.»

Akseptabelt?

Eg har ei venninne som er som jenter flest: Ho følgjer stort sett moten, går gjerne ut på by’n, har ingenting i mot ein fest, flørtar med gutar og så vidare. Alt er tilsynelatande heilt fint, men – ho er likevel ikkje heilt fri til å gjera som ho vil.

Det er ikkje slik at det er “forbode” å bryta lange tradisjonar og gå litt andre vegar enn det som blir venta, men dersom du faktisk gjer det…

Joda, alle i miljøet skal liksom vera så opne og aksepterande. Ikkje noko problem med dei som er sånn og sånn, det er heilt OK det – heilt til det er nokre av deira eigne. Det er då presset kjennest: Det er heilt i orden at andre er slik og gjer det og det, men me er ikkje som dei. Ikkje alltid så særleg uttalt, men haldningar og måten det vert snakka på er talande nok, synest venninna mi. Er du ikkje ein av oss, så blir du frosen ut. Uansett snakk om å vera både aksepterande og inkluderande.

Kva er det så venninna mi vil, som er så uaktuelt i miljøet hennar? Ho seier sjølv, at ho kort og godt vil sleppa å måtta vera så “hyperfeminin” heile tida. Dvs, ho er lei av at ho alltid må vera sminka når ho går ut, uansett kva det er. Kleda må vera feminine nok – og tru det eller ei, men bukser er visst ikkje det! Det skal teoretisk sett vera “lov” – men det stillest store krav til person, situasjon og buksene for at slikt skal kunna gå. Greit nok, venninna mi trivest med å vera “hyperfeminin” og kle seg slik vet vert venta av ho, ho har ikkje noko i mot kleda. Det ho ikkje likar er at ho vera slik heile tida, på grunn av det andre meinar.

Og nei, det er ikkje ei lita, sær sekt det er snakk om her. Ingen religiøse “mørkemenn” som set agendaen. Her er det eit tverrsnitt av ein vanleg norsk by. Og likevel – det er altså slik at folk rynkar på nasa og kort og godt (for)dømmer jenter som vil kle seg, og kanskje te seg, litt annaleis enn det dei sjølve likar. “Er det muleg?” spør venninna mi. Ho trudde folk var meir moderne no for tida. Trass alt, bukser? “Kva er det med bukser som gjer at jenter og kvinner ikkje skal kunna bruka det? Er det i det heile teke akseptabelt at slike haldningar rår?”