Menn er undertrykt, det er vel slått grundig fast no? Mykje er skrive etter artikkelen av Døving — ein oversikt finst hjå tiqui, sjølv om debattar føregår fleire andre stadar òg. Det har vore fleire gode artiklar og kommentarar, men jammen har det vore ein del av det motsette slaget òg, og ein del som har fått meg til å stussa.
Eg må innrømma at då eg leste artikkelen til Døving, så reagerte eg ikkje noko særleg på han. Det stod jo i grunnen ikkje noko nytt ut over det som har kome fram i fleire undersøkingar tidlegare? Men fleire såg ut til å latterleggjera det han sa, til å ignorere problema han peika på og heller hakka på han fordi han skulle ha gitt kvinnene skulda for problema, og at kvinnene var undertrykkarar? Var det slik det var då, at han berre la skulda for situasjonen over på kvinnene? Det var ikkje slik eg hugsa artikkelen, så eg lesta han på nytt.
Stadig ser eg ikkje at Døving skuldar på kvinnene, sjølv om han menar dei ikkje ser situasjonen korleis han verkeleg er, kor mykje makt kvinnene faktisk har. Ikkje dermed sagt av det var ein velskriven artikkel. Døving peika på fleire viktige punkt, utan å gå vidare inn på dei, utan å spørja kvifor det er slik og kva som kan gjerast. Dermed gjer han ingenting med den situasjonen han opnar artikkelen med, inga bevisstgjering om at ting kan bli betre enn dei er: “Vi er klar over at ikke alle menn føler seg undertrykt, men vi vet at de fleste er det. Ingen føler seg undertrykt før de har en drøm, en visjon om noe bedre.” I staden er det lett for dei som les artikkelen å sjå på det som surmaga klaging og avfeia heile greiene. Det er synd.
At situasjonen på fleire felt er mykje verre for menn enn kvinner, at menn er dårlegare stilt og blir dårlegare behandla enn kvinner, det har fleire undersøkingar vist. Program har blitt vist på TV om det, i 60 minutes om skulen i USA, korleis krav om kvotering har ført til mindre tilbod til gutane (grunna laber interesse frå jentene), korleis undervisningsopplegget favoriserte jenter (eit eksperiment der elevane vart delt i gute- og jenteklassar, og gutane fekk eit opplegg tilpassa dei, førte til at gutane gjorde det svært mykje betre.) Dokumentaren “Könskriget” frå svensk TV skapte mykje debatt i fjor og i år. Jack Kammer har skrive ei bok om korleis menn blir diskriminert på ulikt sett, If men have all the power, how come women make all the rules? (Kan lastast ned som pdf-fil.) Mange vil nok le av mykje som står i boka, men tenk litt etter: Kor ofte må menn finna seg i å bli behandla eller omtala på måtar ingen ville finna seg i om det var snakk om kvinner? Kor mykje ubevisst dobbeltmoral er det i samfunnet vårt? Eg kunne nok ha peika på fleire ting som enkelte menn finn viktige, andre menn totalt uinteressante, og kvinne tek som ei sjølvfølge for sin eigen del. Kanskje ein annan gong.
Men, korleis skal me gripa fatt i det Døving skriv om? Korleis skal me løysa dei problema han peikar på? Først og fremst må me bli klar over at det er problem som må gjerast noko med. Først då kan me bøta på manglande forståing for problema, finna ut kva som må gjerast. Det kan kanskje vera vanskeleg til tider, for mykje av det nokre synest er ubetydeleg og kan ignorerast er svært viktig for andre – me må ta slikt på alvor og ikkje avvisa desse poblemstillingane som ikkje-eksisterande, noko begge kjønn likevel gjer, òg ovanfor sine eigne. At det er få som snakkar om eit problem tyder kanskje på at det er mange som ikkje tør snakka om det, og ikkje at det er eit fåtal som opplever problemet? Slikt veit me ikkje før me tek problema på alvor og studerer dei.
Eg ser forresten at mange menn er glade for det Døving skriv, fordi dei kjenner att problema frå eigne liv. Det tyder jo på at artikkelen ikkje var eit totalt bomskot, i alle fall.
Tradisjonelt sett så har kvinner brukt skjørt og kjolar, med enkelte situasjonsbestemte unntak i meir moderne tid. Enkelte kvinner tok etter kvart risikoen med å gå i bukser til vanleg òg, sjølv om dei vart sett stygt etter på grunn av det. Først mot slutten av 60-talet (etter det eg har lest) vart det vanleg – og godteke – å sjå kvinner i bukser. No for tida er det nesten omvendt: Du ser som oftast damene i bukser, sjeldnare i skjørt. Kvifor er det slik, at dei bytta ut eit behageleg plagg som skjørt med bukser?
No stiller eg vel eit unødvendig spørsmål i overskrifta – det er jo opplest og vedteke at menn manglar shoppinggenet. Menn likar ikkje å gå rundt i butikkar for å berre sjå, og kanskje handla noko om dei kjem over noko dei berre må ha. Sånn er det berre.