Tag: kjønn

Kvifor vera redd?

Som eg nemnde i førre innlegg, så turde eg etter kvart å prøva litt klede før eg kjøpte dei. Eller let vera, om dei ikkje passa eller var fine på meg. Ikkje at eg slapp meg heilt laus i butikkane heller, eg var stadig forsiktig og diskrét, sjølv om eg hadde hatt ei positiv oppleving.

Å gå ut som kvinne dog, og visa meg offentleg i dagslys, nei det var uaktuelt. Det fekk vera nok at eg hadde opna meg for venner på internett. Eg heldt meg stadig inne eller ute på nattestid når eg var kledd som kvinne. Det gjorde godt å gå ut slik, godt å vera ute, og ikkje vera redd for å møte folk i dagslys der dei lett kunne sjå kva eg var. Tenkte eg.

Girl walking out at night
Illustrasjonsfoto: Ute og går nattestid

Ein dag eg kom heim, var ikkje avisa levert i postkassen enno, men eg kledde meg heilt om som kvinne likevel – og heldt meg inne. Turde ikkje gå ut og henta avisa då den kom, så eg venta til etter midnatt før eg vågde meg ut og henta inn den.

Dagen etter slo tanken meg: Kvifor skal eg gå rundt å vera redd for kva totalt framande folk tenkjer om meg? Det var mange andre ting som var mykje verre og som eg kunne vera redd for. Eg var trass alt i live – og det var ikkje ei sjølvfølge: Eg hadde vore i ei ulukke, der ein person rett attmed meg var ein av dei som ikkje overlevde – og det var visst berre minuttar om å gjere for meg òg. Kva dei eg ikkje kjenner tenkjer om meg er berre uviktige bagatellar i samanlikning, og ikkje noko eg treng bry meg om uansett. Trass alt – når eg ikkje kjenner dei, kvifor skulle eg bry meg om kva dei tenkjer?

Éin ting er å tenkja det. Ein annan ting er å gjera noko med det. Så kva gjorde eg? Eg kledde meg om som kvinne, brukte parykk og sminke for å i alle fall vera ein smule overbevisande, og gjekk ut i sola. Helste på husverten då eg gjekk forbi han, og fortsette til Kvadrat for å sjå og handla. Negative kommentarar kunne eg ved dagens slutt telja på mindre enn éi hand …

Jente i skjørt og topp på kjøpesenter
Illustrasjonsfoto: Ute på kjøpesenter

Ein barriere var broten! Ikkje berre hadde eg turt å gå ut som kvinne, utan å vera redd for kva andre måtte tenkja om meg – eg hadde ikkje fått ein einaste negativ kommentar, det var vel helst litt oppmuntrande smil og positive kommentarar. Og no fekk eg kjenna på det andre hadde fortalt om på Usenet/News: Det var som å sleppa ut i fridom – aldri om eg skulle inn i fangenskap igjen. Eg var ikkje lengre redd for å visa meg som kvinne!

Til månen for å spise frokost

Til mÃ¥nen for Ã¥ spise frokostDette er ei av dei bøkene fylt med mange slike rare ting som ungar kan finna på å seia. Slikt er no i grunnen gøy å lesa, synest eg. Eg har nett lest ho ut, og fekk berre så lyst til å dela nokre få ting frå boka.

Sitata eg har plukka ut, handlar på sett og vis litt om kjønn:

Dette hendte på den tiden da det var moderne med langt hår hos menn. Søskenparet Martha og Rolf Ole fikk øye på en person med langt, bølget hår.
– Den damen er en mann, sa Rolf Ole. Martha ristet på hodet.
– Nei, protesterte hun. – Den mannen er en dame.

Sandra nærmet seg en alder av tre år da hun en dag sa til mamma:
– Du er jente.
Mamma svarte da at hun er dame.
– Du, Sandra, er jente, men når du blir stor…
– Då får eg tissefant! utbrøt jenta.

Mamma hadde vært hos frisøren og var spent på om Marius ville gjenkjenne henne med ny, kort frisyre. Sønnens kommentar var:
– Nå er du ikke jente lenger, mamma!

Ruben var veldig opptatt av pappas bart. Mamma sa at når gutten ble stor, ville han også få “hår under nesen”.
– Ja, sa gutten glad og ivrig – Og når du, mamma, bler stor, får du òg bart!

En dag proklamerte Sandra:
– Eg e gutt!
Mamma protesterte:
– Du er da jente!
Og da kom det fra den lille:
– Nei, eg e bare søsteren te Cato! (Så det, så …)

Marius satt i badekaret og ble skrubbet ren. Da han var ferdig, sa han stolt:
– Nå er jeg like ren som ei jente!

Ruben fant en dag en av mammas bh-er, og dette uvante klesplagget ville gutten prøve. Han dro opp genseren sin og lette etter brystene.
– Det er bare damer som har bryster, forklarte mamma. Da kikket Ruben på mamma som om hun ikke skjønte noen ting.
– Eg e jo ein liden dame! sa han forklarende.

Toårige Ruben var blitt fortalt at da han var baby, fikk han drikke melk av mammas bryster.
– Ruben vil ha melk nå, sa gutten og forsøkte komme til mammas bryster. Mamma måtte forklare at det ikke var mer melk igjen nå. Etter Rubens mening var løsningen enkel:
– Me kaste’ brystene i bosset og kjøpe’ nye!

Til jul fikk jentene små dukkevogner, mens Erling fikk bil. Gutten var ikke helt fornøyd med det og sa:
– Jeg vil også ha dukkevogn, mamma!
Pappa henvendte seg til sønnen og sa:
– Men du er jo gutt!
Erling, stakkar, svelget og foreslo for søstrene:
– Kan jeg ikke få være passepike i alle fall?

Kjære foreldre (og andre)

Det er ein liten ting eg lurar på, etter å ha sett ein liten reportasje: Dersom avkommet har lyst å kle seg i det som nok kan seiast å vera utradisjonelle klede, fordi det er fine klede, er det heilt i orden, eller? Og vil haldninga dykkar eventuelt vera ulik dersom avkommet er gut eller jente?

Årsaka til at eg kom på dette no er ein svensk reportasje: Kasper vill ha klänning (film, ca 10 minutt) – ganske fin og tankefull. Funne på Skolfront – TV för pedagoger. Det er fleire program om emnet der.

Veldig relatert til dette er ein artikkel på Salon.com, “My son, the crossdresser”, der haldningar og fordommar vert teke opp.

Og då er det altså eg lurar på kor vanlege slike foreldre og vaksne me ser her er. Vil de greia å vera like opne og aksepterande som dei me ser og les om her? Eller vil de vera meir skeptiske…? Enten det no er snakk om eigne born, framtidige born, tant’ungar eller andre.

Tvetydig kjønn

Eg kom over ein liten episode i det vanlege lesestoffet mitt i dag, der det vart sagt om ein nyfødd baby: There don’t seem to be any sex organs. Male or female. Så kva gjer ein i slike tilfelle? Eg kan berre støtta meg til det eg har lese tidlegare her, og i følgje det var det tidlegare vanleg å operere desse borna ganske tidleg. Dei fekk då helst kjønnskorrigerande operasjon kvinneleg kjønnsorgan, sidan dette var enklast.

Grunnen til å gjennomføra tidlege operasjonar var jo med tanka på borna sitt beste. Dei skulle få oppleva ein normal barndom, og ikkje vera ulike dei andre borna, med dei eventuelle negative følgjer dette kunne ha. Dessutan, teorien var at det var oppsedinga av borna som avgjorde om dei ville kjenna seg som gutar eller jenter i oppveksten. Dr. John Money hadde jo òg gjennomført eit inngrep på ein av to tvillinggutar som hadde fått øydelagt penis ved rutinemessig omskjering, og denne guten vart oppseda som jente. Det var faktisk ein suksesshistorie, som viste at det biologiske kjønnet ikkje spelte ei rolle. Borna sin kjønnsidentitet kunne formast.

Vel, det var slik i følgje dr. Money, i alle fall. Guttungen sjølv fann seg aldri til rette som jente – han kjende seg alltid annaleis. At han eigentleg var gut. Den historien fortalde ikkje dr. Money, sjølv lenge etter at det vart kjent. Diverre, for det har nok ført til at mange med uklåre kjønnsorgan feilaktig har fått kjønnskorrigerande operasjon til jenter, sidan det var dr. Money sin historie som var kjent innan legestanden.

I dag er det visst helst slik at ein ventar med operasjon, til det blir klart kva kjønn barnet identifiserer seg som. Og det gir nok det beste resultatet for alle til slutt.

Det minnar meg om eit sitat frå Monty Pythons Meningen med livet: “- Vart det gut eller jente? spør den nybakte mora. – Er det ikkje litt tidleg å pressa barnet inn i samfunnet sine forventningar til kjønnsroller enno? svarar legen.” (Fritt etter minnet.)

Transedans

Eg ser ikkje så overvettes mykje på TV, men “Skal vi danse?” er eitt av programma eg vil ha med meg. Både fordi eg synest det kort og godt er gøy å sjå på, ein del fin dans og ein del fine damer inkludert, men òg fordi det er litt spennande å følgja med på Esben Esther. Eg vil tru det ikkje er så veldig overraskande.

Ein del av denne spenninga har si årsak i at eg er spent på korleis både dommarar og publikum reagerer ut over etter kvart som programmet går. Etter dei to første programma, så har me i alle fall fått sjå at dommarane har litt problem med at eitt av para ikkje er eit reint dame/mann-par. Problem på den måten at dei kan bli litt forvirra, i det minste, og ikkje heilt greier å tilpassa reglane for dans til situasjonen. I følgje dei burde nok Esben Esther ha kutta ut ein del av seg sjølv, og dansa enten som mann, eller som dame med mannleg partner. Litt enklare for publikum då, som slepp ta omsyn til reglar for tokjønna dans, men kan la Esben Esther få dansa som seg sjølv og ikkje ta på seg ei bestemt rolle.

Stemmegivinga til publikum viser jo òg at dei ikkje har problem med det transkjønna i dansen, så Esben Esther får me sjå igjen neste gong òg, og enno ein sjanse til å bli van med det uvanlege. Og apropos det: Hyggeleg å sjå Dorthe Skappel i “God kveld, Norge” etterpå bruka det personlege pronomet “hin” om Esben Esther. Det er å ta transar på alvor, å setja seg inn i korleis ein kan og bør omtala dei. (Så sant andre preferansar ikkje er kjende.)

Skriv du som ein mann eller ei dame?

Eg kom over ein test her om dagen, som baserer seg på resultata frå nokre israelske forskarar om ulikskapane i tekstar skrivne av menn og kvinner. Det viser seg at menn og kvinner ordleggjer seg på ulikt sett for å formidla det dei vil, og dette kan kjennast att på bestemte nøkkelord i tekstane. Nøkkelorda vert vektlagde ulikt, og ved hjelp av ein algoritme som baserer seg på desse nøkkelorda og talet på ord i teksten så kunne kjønnet på forfattaren bestemmast 80% sikkert.

Testen eg tok baserer seg på engelske tekstar, men sidan eg har skrive ein del engelsk opp gjennom åra så hadde eg noko materiale å ta av her. Eg prøvde meg med ein del ulike tekstar, og kjønnet eg i følge teksten skal ha er … Sånn rundt om halvparten mann og halvparten kvinne. Passande?

No kunne det vore artig å hatt denne testen for norsk språk, men det er nok ikkje heilt rett fram å tilpassa han norsk. I alle fall ikkje med mine kunnskapar. Likevel, til de av dykk som har nokre tekstar på engelsk: Ta testen, og fortel kor godt det stemmer overeins, då. 🙂

Den store konspirasjonen

Kinesarane er på frammarsj, økonomisk og elles. Dei vil verkeleg ta over herredømet over alt, og dei gjer det på ein subtil måte – eller ville det, om ikkje russarane hadde vore så årvakne som dei er.

Planen var nemleg å verkeleg forvirre den oppveksande generasjonen, gjera dei usikre på om dei var normale eller ikkje, ved å utstyre dokkene for den russiske marknaden med kjønnsorgan. Feil type kjønnsorgan. Tenk på den panikken borna ville få ved å oppdaga at dei sjølve ikkje var skapt slik dokkene viser dei skulle vera. Ein generasjon forknytte menneske som skamfullt ikkje tør visa seg nakne for andre.

Dette er skræmande utsikter. Til alt hell vart dette oppdaga, og ei regional russisk avis trykte ei åtvaring om dei ondskapsfulle planane, og eit bilete som prov for planane. Til alt hell plukka englishrussia.com opp dette og informerte vidare. Sjølv fekk eg greia på det gjennom boingboing og Børge (Takk), og eg hadde jo ikkje noko anna valg enn å bringa åtvaringa vidare, slik at de godtfolk, kan passa godt på.

Til alt hell er det fotografiske materiellet òg tilgjengeleg for oss, så no skal me sjå her.

Først eit innscanna bilete av den årvakne regionale avisa :

1.jpg

Og enno tydlegare i neste bilete:

2.jpg

Pfft! Tullete russarar – dei dokkene ser då ut akkurat som dei skal?

Utfordring

Av og til får eg — og fleire med meg — spørsmål som går på det å vera transe. Meir spesifikt om kvifor eg likar å gå i dameklede, og visa meg som dame, for eg er jo mann? Det er ikkje det heilt enklaste spørsmålet å svara på. Mange har prøvd på ulikt vis, men uansett forklaring så skaper det berre fleire spørsmål.

Difor har eg ei lita utfordring til alle som les her. Rett nok er det ikkje så mange som kommenterer, men eg kan jo håpa på det er ein del som får noko å tenkja på, i det minste. Så kan eg kryssa fingrane for litt fleire kommentarar enn vanleg, om det så berre er for å seia “anar ikkje.” Dersom de greier å svara, så er de kanskje på god veg til å forstå kvifor transar kler seg som det motsette kjønn?

Først til mannfolka: Kvifor kler de dykk i herreklede, og ikkje kvinneklede? Kvifor føretrekk de herreklede framfor kvinneklede, og kvifor likar de å gå i det? Skulle de likevel ha og bruka plagg som er funne i kvinneavdelinga, kva er grunnen til det? For å gjera det litt vanskeleg, så må eg gjera merksam på at det ikkje på nokon måte går an å bruka argumentet “fordi eg er mann” i denne samanhengen — eg er jo òg mann, men har absolutt ingenting i mot kvinneklede. Stemmer ikkje det?

Til damene: Som de sikkert har forstått allereie, er det tilsvarande problemstilling til dykk. Med ei ørlita endring: Det er jo ikkje så uvanleg at kvinner brukar ein del herreklede til seg sjølve, men kvifor gjer de det?

Til slutt transane, og eventuelt andre. Problemstillinga her vil jo vera ei anna enn den for hankjønna som er menn, og hokjønna som er kvinner. Vil de likevel prøva å svara på det store spørsmålet, “kvifor?” så forklar gjerne de òg.

Eg for min del trur eg vil prøva å svara i eit nytt innlegg ein gong seinare, eg. Minn meg gjerne på det, om de blir utålmodige.

Viktige ord

Day by Day-cartoon

Gutar leikar ikkje med dokker, sånn er det berre. Actionfigurar og denslags derimot, det er heilt greit. Me vil kanskje flira av ei sånn ordveksling som i teikneserien over, men etter ei stund så hadde visst det der kverna litt i bakhovudet, for eg kom til å tenkja på at det var i grunnen ei veldig kjent ordveksling det der, om enn på eit anna område: Klesplagg.

Eg går ut i frå at flesteparten er klar over at det finst eit herreplagg som går under namnet “kilt.” Det er òg fleire sterke meiningar om og rundt kilten, at han skal vera skotskrutete og brukast av skottar til dømes, men òg: Er kilten eit skjørt? I følgje definisjonen av eit skjørt er kilten ein bestemt type skjørt, men det er likevel mange som slett ikkje vil ha noko sånt snakk; ein kilt er ikkje eit skjørt!

Eg veit det er fleire døme på at det finst herre- og dameversjonar av same tingen, der herreversjonen slett ikkje må kallast det same som dameversjonen. Eg har vore ute for slikt – men ikkje kul om eg greier å koma på døme nett no… Hjelp?

Uansett, det eg undrar på er dette: Kvifor denne sterke motviljen mot å bruka same ord for same ting, enten det er for menn eller kvinner? Kvifor er det så viktig å bruka eigne namn – gjerne kun eigne namn – for herreversjonane?

Bokstavkjeks. Og kjønn?

Eg er kanskje litt treg av meg, men i dag såg eg bokstavkjeks i butikken. Mange år sidan eg hadde sett det sist, men då eg høyrde med ei venninne fekk eg veta at joda – eg er treg. Det var leeeenge sidan bokstavkjeksa var tilbake. Men – kor lenge sidan då?

bokstavkjeks.jpeg

Eg googla litt eg, for å finna svaret. Sætre sine sider fekk eg ikkje kontakt med, så det neste som såg ut til å gi svar var ein artikkel i Klassekampen, eit intervju med Petter Schjerven. Med ei fortid som programleiar i “Typisk norsk” kunne det nok vera passande å snakka med Petter om bokstavkjeks – og eg fann svaret eg var ute etter. Kjeksa var på plass i hyllene att i februar dei. Eg trøystar meg med at det er ikkje så lenge sidan, så heilt blind har eg vel ikkje vore. I “min” butikk kom dei kanskje seinare òg, for alt eg veit.

Men kvar kjem kjønnet inn i alt dette? Vel, programleiaren i serien “Eva og Adam” – Petter Schjerven – hadde lagt merke til noko anna enn berre forma på kjeksa. Han hadde òg lagt merke til pakningane: Dei såg ut til å vera delt opp i gutepakkar og jentepakkar… akkurat det er utilsikta, i følgje marknadssjefen i Sætre. Dei ville berre laga ein familie av bokstavkjeksbilar – motiva på pakningane. Det er vel eigentleg ingen grunn til å mistru dei på det, eller?

Uansett så står det viktigaste av alt oppe i dette fast: No er det lov å leika seg med maten igjen! Blir de med på bokstavkjeksscrabble?